Ég vil taka það sérstaklega fram að þessi saga er ekki fyrir viðkæma… :)

Kjallarinn

Ég hef varla þorað að tala um þetta nú í rúm 9 ár… En minningin er ennþá til staðar, stirðnað líkið af ömmu minni og lyktin, ég gleymi aldrei lyktina svo lengi sem ég lifi. Ég var send til barnasálfræðings eftir atvikið, fólk hélt að hlutirnir sem ég sagðist hafa séð væru bara ímyndun, eitthvað sem hefði orðið til í kjölfar hræðslunar sem ég upplifði við að sjá ömmu dána.

En nú hef ég ákveðið að skrifa þetta niður á blað, rifja þetta allt upp aftur bara til að losa mig við þetta endalega, svo ég geti loksins hætt að hugsa um þetta… nú eru rúm 10 ár liðin frá atburðinum, við erum flutt til Reykjavíkur og höfum búið þar í 2 ár. Enginn í fjölskyldunni hefur minnst á þetta frá því að þetta gerðist, nema ég, alltaf þegar ég minntist á þetta var sussað á mig. Þess vegna var ég send til barnasálfræðingsins, láta einhvern atvinnumann bara sjá um þetta.
Svo var það systir mín… ég er alveg hætt að tala við hana nú orðið, hún vissi af þessu allan tímann. Það var hún sem sagði mér að fara niður í kjallara

Þetta var sumarið 1993, ég sat með pabba í framsætinu á bílnum 11 ára gömul . Það var sól úti og æðislegt veður, ég man að ég opnaði rúðuna og fann heitann sumar ylinn leika við andlitið á mér. Við vorum á leiðinni heim til hennar ömmu. Amma hafði fengið einhvern undarlegan húðsjúkdóm sem ég kann ekki almennilega skil á, en þessi sjúkdómur olli því að það var eins og húðin á henni væri farin að flagna. Amma var líka orðin hálf elliær svo að við vorum að ná í hana, hún átti að búa hjá okkur í nokkrar vikur áður en hún færi inná sjúkrahús (líklega var það leið fyrir pabba til að kveðja hana áður en hún yrði endalega elliær).
Pabbi stöðvaði bílinn fyrir utan húsið hennar, hann sagði mér að bíða meðan hann færi inn og næði í hana. Mig hálfkveið fyrir því að hitta hana því að ég var náttúrlega ekki nema 11 ára gömul og andlitið á henni var hálf óhugnarlegt af sökum sjúkdómsins.
Pabbi og amma komu stuttu seinna, hann hjálpaði henni að setjast inn í aftursætið á bílnum. Ég man að um leið og hún kom inn í bílinn fann ég strax lyktina, einhvers konar nálykt… Svo var það andardrátturinn hennar, þungur og slímugur, líklega afleiðing ævilangra reykinga. Pabbi keyrði af stað í sólskininu. Ég skammaðist mín fyrir að hugsa svona en mér fannst næstu vikur vera hálfónýtar vegna þess að amma væri komin. Stuttu seinna rendum við í hlaðið heima. Jóhann, bróðir hennar ömmu, stóð í innkeyrslunni og beið eftir okkur. Jóhann virtist undarlega hress yfir því að amma væri komin, hann opnaði hurðina og hjálpaði henni út. “Hvað segiru um faðmlag handa honum Jóa gamla” sagði hann, “ekki snerta mig Jóhann” sagði amma. “Svona svona, mér finnst þú ekkert ógeðsleg með þennan sjúkdóm, þetta kemur fyrir besta fólk” svo tók hann utan um hana og kyssti hana beint á munninn, sem mér fannst undarlega mikil ástúð á milli systkina. “Láttu mig nú vera” sagði amma brosandi.
Við fórum inn og amma var sett í herbergið í kjallaranum. Mamma hafði eytt gærdeginum í að gera það huggulegt fyrir hana. Að vísu var kjallarinn sjálfur ekkert voðalega vistlegur, bert steypugólf og vinnubekkurinn hans pabba á miðju gólfi, en mamma hafði innréttað herbergið fallega svo að þetta var alveg nógu gott fyrir hana ömmu.

Næsta dag vakti pabbi mig og tilkynnti mér að hann og mamma væru að fara í viku í sumarbústað, líklega yrði þetta bara stanslaust fyllerí í viku. “Hafðu samt engar áhyggjur ” sagði hann “Linda systir þín og Jóhann verða heima, þau sjá um allt fyrir þig, littla prinsessa”. Já, nú var ég viss um að hann væri að fara á fyllerí, hann var í svo góðu skapi.
Mamma og pabbi fóru um hádegið. Ég stóð eftir í innkeyrslunni og veifaði þeim bless. “ah” hugsaði ég með mér “enginn heima nema ég…” svo mundi ég eftir ömmu, “jæja hún verður bara inní herbergi, hún verður ekkert fyrir mér”. Þegar ég svo gekk aftur inn í húsið heyrði ég furðulegan dynk niðrí kjallara, ég staldraði við og hlustaði, það var algjör þögn.
Eftir stutta stund heyrði ég svo annan dynk, “hvað er þetta eigilega” hugsaði ég með mér. Ég gekk niður stigann niður í kjallara. Það var rosalega heitt úti, það hafði verið undarlega heitt þetta sumar. Niðrí kjallara var steikjandi hiti, ég man að ég heyrði fuglasöng fyrir utan, þessi einstaki sumarfílingur sem enginn orð fá lýst…
Þegar ég var komin niður stigann heyrði ég annan dynk, ég leit í kringum mig en sá ekki neitt. Svo heyrði ég lága stunu koma úr herberginu hennar ömmu og í kjölfarið kom annar dynkur. Ég gekk hægum skrefum að hurðinni og sá að hún var ekki alveg lokuð, ég leit inn um rifuna og sá að Jóhann frændi stóð yfir ömmu, það var eins og hann héldi henni niðri, það kom annar dynkur, ég sá að dynkirnir voru amma að lemja í vegginn. “Svona láttu ekki svona” tautaði Jóhann, “þetta verður miklu betra hinsegin, að vísu verður lyktin svolítið verri af þér hehehe”. “Nei” stundi amma “þetta er ónáttúrulegt, ég tek ekki þátt í þessu”. “Hvað er þetta” sagði Jóhann, og ég man að mér fannst röddin á honum hljóma furðulega, eins og hún væri blaut eða eitthvað. “Drekktu bara seyðið sem ég bjó til handa þér annars neyði ég það ofan í þig Sigurbjörg mín!”.
Allt í einu leit hann við og sá mig í gegnum rifuna, ég sá að augun í honum voru blóðsprungin og eldrauð, smá slefa lak niður hægra munnvikið á honum.
Mér brá svo að ég hljóp upp stigann eins og fætur toguðu. Jóhann kom hlaupandi á eftir mér, ég hljóp inni stofu og var að gera mig tilbúna til að hlaupa út en þá náði hann taki á mér. “Hvað er að littla mín” sagði hann, “hvað varstu eigilega að gera við ömmu” spurði ég, röddin á mér titrandi af hræðslu. “Ég ætlaði bara að gefa henni smá meðal til að henni batnaði í húðinni” sagði hann, svo var eins og hann áttaði sig á því að hann væri með slef í munnvikinu og hann þurrkaði það af með skyrtuerminni.
“Ó” var það eina sem ég gat sagt, kannski var það bara það sem hann var að gera, “þú hefur verið að ímynda þér eitthvað elskan” sagði hann, að svo búnu gekk hann aftur niður í kjallara.

Nokkrum dögum seinna vaknaði ég um nóttina við það að einhver kom inn í herbergið mitt. Ég sá ekki almennilega hver það var fyrr en hún settist á rúmstokkinn, þetta var Linda, systir mín. Hún bara settist niður og sagði ekki orð. Ég teygði mig í náttlampann og kveikti á honum. Það var þá sem ég sá augun í henni, ég veit ekki alveg hvað það var en það var eitthvað virkilega óhugnarlegt við augnarráðið á henni, hún var á svipinn eins og ég hefði gert henni eitthvað. “Amma er dauð niðrí kjallara” sagði hún geðveikislega og beygði sig alveg niður að andlitinu á mér. Svo hvíslaði hún “Amma er dauð niðrí kjallara en samt er hún lifandi”. Svo fór hún að hlæja, hláturinn var nístandi og ógeðslegur og mér leið eins og hún væri að hlæja að hræðslusvipnum á mér. Svo stóð hún upp og gekk að hurðinni, hún stoppaði í dyragættinni og leit á mig, “ef þú bara vissir hvað við erum að gera” svo glotti hún og gekk út.
Ég sofnaði ekkert aftur um nóttina.

Dagarnir liðu og ég þorði varla út úr herberginu mínu, alltaf þegar ég settist við matarborðið störðu þau bæði á mig, Linda og Jóhann. Þau sögðu ekkert nema ég segði eitthvað af fyrra bragði. “Hvar er amma” spurði ég einu sinni sakleysislega, “Þú veist alveg hvar amma er” sagði hreytti Linda í mig.
Eftir því sem dagarnir urðu fleiri varð lyktin í húsinu verri. Dynkir og furðuleg hljóð heyrðust úr kjallaranum á nóttunni, sem hljómuðu eins og hálfkæfð óp. Ég hafði varla sofið neitt í nokkra daga. Ég hafði heldur ekkert séð ömmu í marga daga.
Dag einn ákvað ég að forða mér, þetta var of mikið fyrir 11 ára stúlkubarn. Ég ætlaði fara og gista hjá heima hjá vinkonu minni þangað til mamma og pabbi kæmu heim. Ég pakkaði því nokkrum hlutum niður í strumpabakpokann minn og gekk hægt niður stigann. Ég veit ekki afhverju en mér fannst ég verða að fara hljóðlega til að Linda og Jóhann heyrðu ekki í mér, ég var viss um að þau myndu reyna að stoppa mig. Þegar ég kom niður stigann sá ég að Linda stóð á ganginum og starði á mig. “Hvað ert þú að gera” spurði hún. “Ég ætlaði bara aðeins að kíkja til Sveinu” sagði ég. “Þú ferð ekkert til Sveinu núna”, “nú?” svaraði ég, ég var byrjuð að verða hrædd, ég fann á mér að nú myndi eitthvað hræðilegt gerast. “Nú átt þú að fara niður í kjallara” sagði Linda og glotti. “En ég…” byrjaði ég, “Núna” sagði Linda og ég sá að hún var með sama augnaráðið og þegar hún kom til mín um nóttina. Ég byrjaði að gráta og gekk í átt að hurðina af kjallaranum, “ég get það ekki” sagði ég titrandi röddu. “Víst geturu það” sagði hún milli samanbitinna tanna og greip í mig og ýtti mér niður af stað niður stigann. “Farðu inn í herbergið hennar ömmu”.
Ég gekk hægum skrefum niður stigann, ég held að ég hafi aldrei verið jafnhrædd á ævinni. Þegar ég var hálfnuð niður stigann fann ég þessa ógeðslegu lykt, rotnunar lykt. Og stunur, ég fór að heyra stunur, en þetta hljómaði ekki eins og amma, þetta var Jóhann hugsaði ég með mér. Ég steig niður á bert steypugólfið og gekk hægum skrefum í átt að hurðinni. Stunurnar mögnuðust eftir því sem ég kom nær. Ég leit upp stigann í átt að hurðinni, ég sá að Linda fylgist með mér, hún benti í áttina að hurðina á herberginu hennar ömmu. Snöktandi gekk ég að hurðinni og opnaði hana varlega, eina sem ég heyrði núna voru stunurnar í Jóhanni, ég heyrði engann fuglasöng, enga umferð, ekkert nema stunurnar í Jóhanni og lyktin var orðin yfirþyrmandi.
Þegar ég leit inni herbergið sá ég að Jóhann lá nakinn ofan á ömmu, amma var orðin furðulega brún á litinn, Jóhann hreyfði mjaðmirnar upp og niður ofan á mjöðminni á ömmu. Ég tók líka eftir að það voru farnir að myndast svona bláir blettir á líkama ömmu. Ég vissi ekki hvað Jóhann var að gera þarna en ég veit það núna og ég geri ráð fyrir að þú vitir líka hvað ég er að tala um lesandi góður…
Jóhann stundi í sífellu og ég var handviss að hann væri að gera eitthvað sem var viðbjóðslegt, einnig var ég líka vissum að amma væri endalega dáin þangað til að hún fór að stynja líka. “Jóhann, Jóhann”, röddin á henni var slímug og rám, og hljómaði eins og einhver væri að kyrkja hana. “Svona svona Sigurbjörg mín” sagði Jóhann, “Snúðu þér við svo að ég geti tekið þig aftan frá”.
Ég var orðin stjörf af hræðslu, ég vildi að ég hefði getað hreyft mig svo að ég hefði ekki séð það sem gerðist næst. Amma klöngraðist á fjóra fætur, og það var þá sem ég sá andlitið á henni, það var allt orðið rotið og afmyndað, það sást glitta í tennurnar á henni í gegnum kinnarnar á henni. Jóhann byrjaði að iða sér upp við rassinn á henni og amma byrjaði að stynja hátt. “Barn hinna dauðu” stundi Jóhann áfergjulega “Barn hinna dauðuuuu”. Amma stundi hærra og galopnaði munninn. Búmm, það var þá sem það gerðist, kjálkinn á henni datt af og hrundi ofan á koddann, svartur vökvi lak úr restinni af munninum á ömmu og hún gaf frá sér ógeðslegt blautt hryglu hljóð. “æjæjæj” tautaði Jóhann, “við þurfum að gera við þetta Sigurbjörg mín”. Ég kastaði upp og byrjaði öskra. Jóhann hrökk í kút og leit við. Ég hljóp eins og fætur toguðu upp stigann og út um útidyrahurðina. Linda stóð hlæjandi frammá gangi þegar ég hljóp framhjá.

Ég hljóp eins og fætur toguðu, ég vissi ekki hvert ég var að hlaupa en samt hljóp ég, ég fann eitthvað frárennslisrör og ákvað að fela mig þar, ég gat ekki hreyft mig af skelfingu.

Nokkrum dögum seinna fann lögreglan mig, ég sagði þeim hvað hefði gerst en þeir trúðu mér ekki, enginn trúði mér. Eins og ég sagði þá héldu allir að þetta hefði bara verið ímyndun í mér, “hvar í ósköpunum færðu þessar hugmyndir” spurði pabbi mig blíðlega á sjúkrahúsinu. Málið var afgreitt þannig að ég hefði komið að líkinu hennar ömmu og af sökum þess hve ung ég var þá hefði ég einfaldlega fríkað út og flúið út í einhverju losti…
Amma var jörðuð nokkrum vikum seinna, ég fór ekki í jarðaförina. Guð má vita hvað það var sem Jóhann og Linda voru að gera. Ég þorði ekki að tala við Lindu í marga mánuði. En hún hagaði sér aldrei aftur eins og hún hafði hagað sér tímann sem amma var heima, hún varð blíðleg og elskuleg við mig eftir atvikið. Og loksins fór ég að treysta henni aftur, og hefði gert það enn þann dag í dag ef það hefði ekki verið fyrir atvikið með kærastann minn, en það er önnur saga…