hún má leita með leyfi frá ökumanni, hinnsvegar má ökumaður allveg neita og þá verður löggan að fá heimild frá dómara held ég…

held það já… annars hefði hún varla leyfi til að stoppa menn

Nei auðvitað ekki, ef þeir biðja um að fá að leita í bílnum segðu þá NEI, því að ég hef heyrt slæmar reynslusögur af svoleiðis.

Vandamálið er að flestir láta lögguna taka sig í rassgatið. Þeir fá örugglega já frá fólki í 90% tilfella bara af því fólk vill sleppa við vesen. Flestir hugsa líka “ég hef ekkert gert af mér það breytir engu”. Ég hvet fólk til þess að hugsa öfugt.. eða “ég hef ekki gert neitt af mér, af hverju ætti ég að leyfa þeim að skoða bílinn minn?”. Svona viðhorf er örugglega algengara erlendis en hérna á Íslandi.

Það er hvetjandi fyrir lögguna að gera það sem henni sýnist á meðan almenningur beygir sig undir hana. Ég hvet alla til þess að nota réttinn til þess að neita henni að skoða bílinn og láta reyna á dómsúrskurð ef hún vill ganga það langt. Er virkilega of mikið að ætlast til þess að lögreglan hafi góða ástæðu til að leita í bílnum?

Handhófskenndar leitir virðast vera að aukast bæði uppi á völli og hjá lögreglunni. Örugglega allt í tengslum við fíkniefnastríðið sem við öpum eftir kananum. Maður á að sýna þeim að maður sættir sig ekki við að það sé farið yfir réttindi manns án þess að hafa góða ástæðu. Maður hefur heyrt um fólk sem hefur leyft þeim að skoða alla leið upp í endaþarminn án þess að hafa neitt því til rökstuðnings. Það er já bókstaflega að leyfa þeim að taka sig í rassgatið!

Samkvæmt stjórnarskrá íslands þá má neita lögreglunni ef þú hefur ekkert gert af þér eða gert eitthvað sem gefur löggu tilefni til að vilja vasast í þínum málum. En þar sem löggan er vön undirgefni borgara Íslands þá kemstu skammt með því að reyna neita henni um leyfi.

Ef þú myndir segja nei þá gæti löggan gert eitthvað svona:

Löggan: 'eg ætla að leita í bílnum þínum.
Þú: Nei það máttu ekki, ég hef ekkert gert.
Löggan: "Sýnist nú afturljósið þitt vera brotið.
Þú: Ne…. (brothljóð)

Lögreglan má framkvæma leit í bifreiðum fólks ef hún hefur rökstuddan grun um refsivert athæfi sbr 1. mgr. 89. gr. og 2. mgr 90. gr. oml.

Annars er það AFAR vafasamt að spyrja um lagaleg ráð á internetinu þar sem að flestir sem svara vita nákvæmlega ekkert um hvað þeir eru að tala sbr. flest öll svör við þessum korki.

Ef lögreglan er að hafa afskipti af þér þá getur þú bara spurt hana ráða og hvað má og hvað má ekki, hún fer ekkert að ljúga að þér.. Ég geri mér grein fyrir því að þessi síðasta málsgrein á líklega eftir að laða að sér misgáfuleg komment frá misgáfuðum börnum og samsæriskenningasmiðum og ég tek það strax fram að ég nenni líklega ekki að svara þeim.

Úr lögum um meðferð opinberra mála, frá 26. mars, 1991:

XI. kafli. Leit.
89. gr. 1. Heimilt er að leita í húsum sakbornings, geymslustöðum, hirslum, skipum og öðrum farartækjum í því skyni að handtaka hann, rannsaka ummerki brots eða hafa uppi á munum eða gögnum sem hald skal leggja á.
2. Leita má hjá öðrum mönnum en sökuðum þegar brot hefur verið framið þar eða sakaður maður handtekinn. Einnig ef gildar ástæður eru til að ætla að sakborningur haldi sig þar eða þar sé að finna muni eða gögn sem hald skal leggja á.
90. gr. 1. Leit skv. 89. gr. skal ákveðin með úrskurði dómara nema sá sem í hlut á samþykki hana.
2. Rannsóknari má þó leita án dómsúrskurðar ef brýn hætta er á að bið eftir úrskurði valdi sakarspjöllum. Leita má án úrskurðar að manni sem handtaka skal ef honum er veitt eftirför eða hætta er á að hann komi sér undan ef beðið er dómsúrskurðar.
91. gr. Í húsakynnum, sem eru opin almenningi og í húsum þar sem lausungarlýður og brotamenn venja komur sínar, má leita, ef þörf þykir, þótt ekki sé fullnægt skilyrðum 89. og 90. gr.
92. gr. 1. Leita má á sakborningi ef nauðsynlegt þykir til að taka af honum gögn eða muni sem hald skal leggja á. Leiki grunur á að maður feli innvortis muni eða efni sem hald skal leggja á er heimilt að framkvæma leit, að fengnu áliti læknis. Þá má taka blóð- og þvagsýni úr sakborningi og framkvæma á honum aðra þá líkamsrannsókn í þágu rannsóknar sem gerð verður á honum að meinalausu. Enn fremur má taka af honum fingraför og myndir í þágu rannsóknar.
2. Leita má á öðrum en sakborningi ef ástæða er til að ætla að hann hafi á sér gögn eða muni sem hald skal leggja á.
93. gr. 1. Leit og líkamsrannsókn skv. 92. gr. skal ákveðin í úrskurði dómara, nema sá sem í hlut á samþykki hana.
2. Rannsóknara er þó rétt að leita án dómsúrskurðar ef brýn hætta er á að bið eftir úrskurði valdi sakarspjöllum.
94. gr. 1. Lögreglumenn stjórna leit samkvæmt ákvæðum þessa kafla.
2. Húsráðanda eða umráðamanni staðar, þar sem leit fer fram, skal kynnt heimild til húsleitar og veittur kostur á að vera viðstaddur húsleit, ef unnt er, en ef hann er fjarri skulu heimilismenn til kvaddir. Þeim má víkja brott af leitarstað trufli þeir eða hindri leitina.
3. Við leit skal gæta þeirrar varfærni og hlífðar sem samræmist markmiði hennar. Ekki skal gera húsleit að næturþeli nema mjög brýn nauðsyn sé á og sakarefni stórfellt. Leit innan klæða skal gerð af manni sem er sama kyns og sá sem leitað er á.
4. Leit innvortis, taka blóðsýnis og aðrar samsvarandi aðgerðir skulu framkvæmdar af lækni eða hjúkrunarfræðingi.
95. gr. Sá sem stýrir leit skal skrá skýrslu um hana og komi þar fram hvernig leit fór fram og samkvæmt hvaða heimild, hverjir voru viðstaddir og hvern árangur leitin bar.
96. gr. Haldast skulu sérákvæði í lögum um húsleit og líkamsleit, svo og um líkamsrannsóknir.

http://www.althingi.is/lagas/131b/1991019.html

hmmm… varstu að lesa korkinn minn hehe..

Nei, löggan má ekki leita án heimildar. En ef þú segir já, má hún það!