Vissulega má skoða hlutverk RÚV frá öllum hliðum og velta hinu og þessu fyrir sér. T.d. hvort Ríkið eigi yfirhöfuð að reka fjölmiðil.

Ég er nú svo borulegur að vilja bara hlusta á mína Rás 1 og hef fengið óteljandi skot frá vinum og kunningjum fyrir það, en svona er þetta bara.

Ég kynntist úti í Noregi í sumar skemmtilega ríkisreknu sjónvarpi, sem var svo gríðalega leiðinlegt að unun var á að horfa. Reyndar voru inn á milli fróðlegir þættir um lífshætti í Noregi og fólkið sem þar bjó, en að öðru leiti var þetta “menningjarsjónvarp” hreinlega prump. Þarna voru hinsvegar engar auglýsingar, útsendingin var lengri en hjá RÚV í dag, en uppistaðan var samt innlent efni. Þar í landi mega ríkisstöðvarnar ekki keppa á auglýsingamarkaði, eins og hér er.

Í kvöld heyrði ég sjálfstæðismann segja á Skjá 1 að RÚV mætti ekki fara út af auglýsingamarkaði í dag, þar sem hann væri orðinn of lítill, þar sem fjölmiðlablokkirnar væru í raun bara 2, sem berðust um þennan markað. Má alveg taka undir þessi rök, eins og staðan er í dag, en ég vona svo sannarlega að það komi til með að breytast. Reyndar hef ég heyrt að Norðurljós renni hýru auga í Skjá 1, og hafa eflaust gert í langan tíma, en það væri slæmt fyrir markaðinn í heild ef það gerðist. Ef RÚV væri ekki á auglýsingamarkaði í dag, þá sæti þetta eina fjölmiðlafélag að öllum auglýsingamarkaði ljósvakamiðlanna og auglýsingaverð hækkaði, sem svo aftur kæmi ofan á verðið sem við þurfum að greiða fyrir þær vörur sem auglýstar verða.

Samt er ég hlynntur því að Ríkið sé sem minnst að vasast í rekstri sem er í samkeppni við annan sjálfstæðan rekstur.

Svo mikið er víst að það væri stórslys ef BBC væri lagt niður.

“Helstu rökin fyrir því eru að þjóðin þarfnist óhlutdrægs fjölmiðils. En þau duga skammt því sjálfstæðis og framsóknar menn eru í meirihluta í útvarpsráði, þó naumum þar sem einungis eru 7 aðalmenn í ráðinu. Ekki tel ég það vera óhlutdrægan fjölmiðil, en þrátt fyrir það er mér synjað um það val að hafna honum.”

Ég held nú að fréttastofan reyni sitt besta þegar þeir fá tækifæri til en aftur á móti er það nú eins og Spegils-dæmið og “vinstri slagsíðas” sem var eignilega bara gagnrýninn fréttaflutningur af málum tengdum ríkisstjórninni sem þeir kærðu sig ekkert um að væri rætt. Ég reyndar vill halda RÚV áfram en með breyttu fyrirkomulagi, setja þá á föst fjárlög frekar en óvinsæl afnotagjöld.

“ Aðrir halda því fram að RÚV gæti íslenskra menningar verðmæta en, þau rök ganga einnig skammt því til að mynda framleiðir skjár-einn miklu meira innlendefni, líka hefur heyrts sú röksemd að það verði að vera fjölmiðill tiltækur ef hamfarir skyldu skella á, það er líka rangt því það mætti setja lög sem heimilla almannavörnum að rjúfa útsendingu frjálsrafjölmiðla eins og þekkist til að mynda í bandaríkjunum.”

Þarna höfum við reyndar soldið öðruvísi dæmi um þetta varðandi íslenska dagskrárgerð. Það er nú eitt dæmi þar í gangi þegar innlend dagskrárgerð er látin kaupa efni af mönnum á uppsprengdu verði t.d. Opinberun hannesar og efni frá Hannesi Hólmstein en þar má nefna samkvæmt mínum heimildum að samngingur var gerður um kaup á Maður er nefndur fyrir millu stykkiið(minnir að það hafi verið annað hvort 100 eða 200 þættir) sem tæmdi sjoði innlendrar dagskrárgerðar.

Fyndið samt hvað þessi frjálshyggjusinni sem Hannes er, að hann skuli ekki selja efnið á hinar stöðvarnar heldur er ríkið besti kúnninn hans.

Eitt svona smáatriði varðandi RÚV sem virðist aldrei komast í umræðuna. Þeir eru eina útvarpsstöðin sem sendir út á langbylgju svo sjófarendur geti náð þeim. Efast um að einkareknu stöðvarnar myndu leggja það á sig.

Nú hlýtur það að vekja upp stór spurningarmerki þegar einn aðili á orðið svona stóra hluta í íslensku atvinnulífi og það mikilvæga hluta sem snúa að almenning, þ.e. verslun og fjölmiðla. Fram til þessa er ekki hægt að segja að þessir aðilar hafi misnotað frelsið, því vöruverð sýnist hafa lækkað síðan þeir komu inn á markaðinn. Ef eitthvað er þá hefur þeim tekist að halda því niðri. Það sama má reyndar líka segja um áhrif þeirra á fjölmiðlamarkaðnum. Á fjölmiðlum þeirra eru starfandi gagnrýnt fjölmiðlafólk sem veitir valdakerfinu gott aðhald. Það svo að undan svíður.

Vald fjölmiðlanna er hins vegar flóknara en það veitir eingöngu stjórnmálamönnum aðhald. Áhrif fjölmiðla á nútímann er ekki síst auglýsingavaldið. Við megum ekki gleyma því að á bakvið Norðurljós er ekki eingöngu sjónavarpsstöð heldur einnig útvarpsstöðvar og tónlistarútgáfa. Inn í þessa nýju samsteypu er síðan að koma einn öflugasti leikhús- og kvikmyndagerðamaður landsins. Það er því ljóst að þarna er að rísa upp gríðaröflug afþreyingarsamsteypa á íslenskan mælikvarða. Það er sjálfsagt á þessu sviði sem Baugsmenn sjá tækifærin og útrásarmöguleika fyrir íslenska menningu.

M.