tmar fyrir 22 árum, 6 mánuðum Fjöldi lestra: 507

Um ljóð

Undanfarið hef ég gert það af gamni mínu að fylgjast með ljóðaskrifum hér á netinu. Margt sem hér er birt er með þó nokkrum ágætum en margt er miður, svona eins og gerist og gengur myndi maður ætla. Það sem stingur mig þó í augum er hve lítið netskáldin virðast þekkja til ljóðlistarinnar. ‘Eg veit ekki hvort það sé rétt hjá mér en ég hef það mjög sterklega á tilfinningunni að margir hverjir lesi lítið sem ekkert af ljóðum eftir aðra en sjálfa sig. Jú, kannski renna skáldin augum yfir eitt og eitt ljóð hér á huga.is en þekkja þau önnur skáld? Vita þau hverjir helstu straumar hafa verið í ljóðagerð á 20.öld? Vita þau af hverju það þykir eðlilegt í dag að semja óhefðbundin ljóð, formlaus og án nokkurra hátta? Það er ekki nóg að semja bara eitthvað, sletta inn smá rími og kalla það svo ljóð. Við verðum að standa vörð um að þessi elsta grein bókmenntanna fari ekki út í eitthvað rugl. Sem dæmi má nefna að það eru mjög margir hér sem yrkja ljóð, mörg hver vel frambærileg, sem innihalda rím. Það er, bara því miður, óskráð regla í íslensku að slík ljóð innihaldi stuðla og höfuðstafi. Stuðlar og höfuðstafir eru eldri í íslenskum ljóðum en rímið, sem er komið í íslenskuna úr enskum bókmenntum, og það þykir einkar ófágaður kveðskapur rímuð kvæði og ljóð án stuðlasetningar.
Ljóð eru yndisleg. Þau örva hugmyndaflugið og geyma svo ríka tilfinningu, svo ríka að hvergi annars staðar sér maður nokkuð líkt. Látum hugann enn reika, færum orð og myndir hugans fram í penna og þaðan niður á blað. Enn leyfum okkur líka að upplifa önnur ljóð. Það er hluti af ánægjunni. Tökum fram ,,Fljótið helga“ eftir Tómas Guðmundsson, leyfum ,,Sorg” Jóhanns Jónssonar og ,,Sorg" Jóhanns Sigurjónssonar að ná tökum á okkur, förum á flug með Gyrði Elíassyni. Við skulum ekki loka ljóð okkar inni í staðbundnum heimi okkar eigin upplifunnar, látum frekar ljóð okkar leita út á við, ljóð snerta ljóð, tilfinning mætir tilfinningu.
’Eg vona að þið skiljið mig, ég er ekki með neinn reiðilestur né er ég að predika. Hverjum er frjálst að skrifa eins og þeim sýnist. En erum við ekki alltaf að reyna að gera betur en kynslóðin á undan?

RatCat fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Fyrirgefðu en ég held nú að þú sért aðeins að fordæma of mikið, hér eru þó nokkuð margir sem ég kannast við sem vita margt um ljóð og
bókmenntasögu og gera mjög vel gerð ljóð.

En hér eru líka aðrir sem vita minna og hafa minni reynslu, en er það bara ekki allt í lagi?

Einhvern veginn verður maður að fá reynslu, ég verð nú að segja að mér finnst stuðlasetningin eða rímið ekki skipta mestu máli heldur tjáningin, þó að ég hafi kannski líka unun af ljóðum með stuðlasetningum og rímum líka. Það er gott að hafa fjölbreytileika, þessi síða er að mínu mati mjög góð fyrir skúffuskáldin svokölluðu og þetta er stórt skref fyrir marga að birta það sem þeir hafa skrifað hér hvort sem að ljóðin eru léleg eða ekki, fólk getur alltaf bætt sig og hér sendir fólk inn ljóð til þess að fá gagnrýni.

Fyrra álit

zorglubb fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Mér finnst pár mitt ósköp ómerkilegt þegar ég les ljóð þeirra færustu meistara sem þjóðin hefur fóstrað. En ef maður á að nefna einhvera sem maður dáir þá eru Steinn Steinarr og Einar Már Guðmundsson hvað mest áberandi í mínum huga. Eftir Tómas Guðmundsson hef ég lesið örfá ljóð. Ég var nú að blaða í gegnum Ljóðaspegil, bókina sem við velflest notuðum í íslenskutímum í grunnskóla og þótti manni sú skrudda hrútleiðinleg þá, enda var maður lítt þroskaður og átti eftir að uppgötva þetta listform. Í dag finnst maður þessi bók virkilega góður þverskurður af íslenskum ljóðum, allt frá rómantískunni í atómið. Ég er nú frekar latur á að lesa ljóð annara hér á huga :( og er því aðallega að kenna óþolinmæði minni. Ef ljóðið grípur mig ekki strax og gefst ég upp (aumingi =) ) . Ég vona að fólki líki við það efni sem ég læði hingað inn. Maður geymir alltaf undir stól þann draum að gefa eitthvað af þessu út, kannski gefst manni kjarkur og þor til að láta hann rætast.

Gísli

—–

Fyrra álit

Lynx fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Að mörgu leyti er ég sammála þér og hef lítið útá athugasemdir þínar að setja. Hitt er annað að fæ sjálf tilfinningu fyrir því að mjög margir sem t.d. eru að skrifa hér, séu svolítið leitandi…að hverju veit ég ekki, e.t.v. sínum eigin stíl…enda er mikið um mjög unga penna. Það er líka ákveðinn punktur að því miður er afar lítil áhersla lögð á bókmenntasögu, bragfræði og tengdar greinar í menntakerfinu núorðið. Sum okkar búa að því að hafa fengið eitthvað af þessarri fræðslu heimafyrir, en margir vita e.t.v. ekki af því hversu mikil saga og hefð er á bakvið ljóðið og formið í íslenskum skáldskap.
Ég myndi vilja hvetja sem flesta til að kynna sér þessi efni. Sjálf lít ég á ljóðið sem nokkuð frjálst og hef gaman af því að leika með það, þótt það myndi seint flokkast undir fágaðan skáldskap eða dýran kveðskap. Hér er líka e.t.v. um að ræða mörk þess sem er almennt og persónulegt. Það er ekkert af því að vera leitandi og gera tilraunir með ýmislegt og skemmta sér í leiðinni. Þannig þroskast fólk og finnur sér farveg. Enginn stekkur úr móðurkviði fullskapað skáld og mér finnst gaman að sjá einskonar samfélag eins og þetta þar sem ekki þarf að takmarka sig of mikið og fólk skiptist á skoðunum og hjálpar hvoru öðru að vaxa. Það er mín skoðun.

Kv. L.

Fyrra álit

kelika fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Mér var kennt það að ljóð væru myndir, eitthvað sem kemur hugarfluginu af stað og magnar upp allar tilfinningar. Ég held að þessar hugarmyndir séu það sem geri texta að ljóðum… skiptir ekki máli hvort þó séu hefðbundin eða óhefðbundin. Málið er bara að sum ljóð hafa ekki ákveðið sig hvaða flokki þau vilji tilheyra og það getur stundum verið frekar ósmekklegt (finnst mér).

Sumir hafa gaman af að syngja þótt þeir séu engin Mariah Carey eða George Michael.. leyfum þeim það!

Fyrra álit

JediMLD fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Þú tekur svolítið stórt upp í þig með þessari grein. Það eru margir hérna sem hafa hvorki lesið mikið af ljóðum né þekkja mikið um bókmenntasögu okkar. Gott og vel, en ekki gagnrýna svona gríðarlega mikið.

Ef þú ert svo vel að þér, geturu sagt mér af hverju í andskotanum er þessi óskráð regla þín enn í gildi? Ég man nú eftir nokkrum skáldum, sem heita Stéfan Hörður Grímsson, Jón Óskar, Sigfús Daðason, Hannes Sigfússon og Einar Bragi, þetta eru Atómskáldin. Fóru þeir allar eftir reglurnar? Það hefur bara verið endurnýjun í fortíðina, sumir hafa verið að nota stuðla og höfuðstafi, mér finnst það skemmtilegt. Hallgrímur Helgason er meðal þeirra. Það þykir ekkert fínna. Þetta er einungis snobb og tilgerðaheit, ef þú segir það sé betra list. Mér líkar ekki þegar fólk dæmir út frá því að eitthvað sé öðruvísi, þá á að dæma gæðin en ekki formið. Íhaldssemi er af hinu illa og að auki deyfir mann andlega. Steinn Steinarr er enn gríðarlega vinsæll, og ekki þótti margir mikið til hans koma á þeim tímum. Hann var undir áhrifum frá TS Eliot, ekki er það mjög íslenzkt. Það sem ég er að reyna segja, er að ljóð þurfa ekki að vera alveg eins og Ferðalok, eða Veturinn til að vera sígild og góð. Ekki það að ég sé að segja að Jónas og Bjarni séu slæmir, heldur vill ég geta lesið eftir Davíði, Bólu-Hjálmari, Stephani , Grími, Nínu Björku og fleiri án þess að heyra einhver sé betri, bara útaf einhverju íhaldssemi.

Ég ætla vitna í grein
Þetta er brot úr viðtali við Einar Braga, sem birtist í Degi 13 júni 1998.

- Þú ert talinn í hópi atómskáldanna, Var uppreisn ykkar gegn hefðbunda ljóðformi mjög meðvituð?
"Ég svara aðeins fyrir mig; Já. Ég er auðivtað alinn upp vip hefðbudna íslenska ljóðlist og á ekkert sökótt við hana, Hún er barn síns tíma og ég míns. Ég orti framanaf á fornan móð og var alls ekki óefnilegur rímari! En mér varð æ betra ljóst að æviskeið hefðbundinnar ljóðlistar var á enda runnið og reyndar fyrir okkar dag þótt útförin hefði dregist. Að vissu leyti kann röð tilviljana að hafa orðið því valdandi að það féll í hlut atómskáldanna að reka endahnútinn á þá endurnýjun íslenskrar ljóðlistar sem kölluð hefur verið formbyltingin. Ýmis skáld sem á undan fóru höfðu stefnt í sömu átt en fallið frá hálfunnu verki. Jóhann Jónsson(Söknuður) , varð berklum að bráð áður en honum auðnaðist að gefa út ljóðabók. Jón Thoroddsen yngri, sem gaf út fyrstu íslenksu prósaljóðabókina, Flugur 1922., fórsr af slysförum litlu síðan 26 ára gamall. Jóhann Sigurjónsson(Sorg) orti módernísk ljóð en fékkst einkum leikritagerð og lést innan við fertugt. Kannski hefðu þessi skáld leitt til ljóðabyltingu til lykta hefði þeim orðið lengri lífdaga auðið. Kannski hefði þau líka snúist öndverð gegn fyrri aðferðum. Enginn veit. Það gerði Sigurður Nordal, sem í Fórnum ástum sló á mjög móderníska strengi en gerðist fræðimaður og hálfgerður afturhaldsdurgur, að okkar fannst. Halldór Laxness(Únlingurinn í Skóginum) fór snemma á kostum í nýstarlegri ljóðlist, en afturhvarf hans frá þeirri villu var afgerandi og varanlegt.

Ég ætla bara benda þér á Afríka eftir Hannes Sigfússon.

Through me is the way to the sorrowful city.

Fyrra álit

tmar fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Þú hefur alveg rétt fyrir þér hvað varðar íhaldssemina, hún er vissulega af hinu illa og stendur oft nauðsynlegum breytingum fyrir þrifum. Og vissulega var formbyltingin nauðsynleg. En þá er ekki þar með sagt að við eigum að hunsa þann arf okkar sem stuðlasetningin er.
'Eg veit ekki hvort þú hefur misskilið mig eða hvort ég hafi ekki verið nógu skýrorður. ‘Eg er ekki að dæma einn né neinn. Aftur á móti er það ein af óskráðum reglum í íslensku að þegar órt er með rými þá kallar það á ljóðstafi, fyrir vikið er mun erfiðara að yrkja á íslensku heldur en á mörgum öðrum tungumálum. Þessi hefð nær allt aftur til Sonartorreks, Snorra-Eddu og þeirra rita, löngu áður en rímið kom inn.
’Eg hef mjög gaman af módernískum ljóðum, ljóðum sem brjóta upp þessar aldagömlu hefðir. Sjálfur reyni ég að yrkja slík ljóð(með mismunandi árangri þó eins og gefur að skilja). ‘Eg er þeirrar skoðunar að til þess að geta brotið reglurnar þarf að þekkja þær svo að reglurnar séu brotnar á meðvitaðan hátt. Og það held ég að sé ekki að gerast hjá mörgum hverjum hér. Núna veit ég ekkert um það og fullyrði því ekkert um það. En þetta hef ég sterklega á tilfinningunni. ’Eg hef fylgst með ljóðaheiminum í fjöldamörg ár og hef aldrei upplifað tíma sem þessa. Hlutir eins og vísun eru gott sem að detta út, af hverju? Kannski eru ungskáldin mörg hver ekki nógu vel lesin á önnur ljóð eða þá að þau hafi ekki áhuga
á öðrum ljóðum en sínum eigin. Hvað veit ég svosem? Hvernig upplifur þú þetta?
Að lokum langar mig til að benda þér á það að þau skáld sem þú nefndir búa öll yfir mikilli kunnáttu til að yrkja ljóð, hvort heldur sem háttbundinn eða formlaus. Þeir þekktu allar þessar reglur. Endilega svaraðu þessu bréfi mínu og segðu þitt álit. 'Eg hef mikinn áhuga á að vita hver þín afstaða er.

Fyrra álit

ljufa fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Ég er nú alveg sæmilega að mér um bókmenntir og listir, ljóðagerð ýmissa tíma, en mér sjálfri finnst skemmtilegast að teikna myndir með orðum; gera nútímaljóð - ef svo má að orði komast.
Þótt að mér finnist mjög gaman að lesa gömul ljóð þá hef ég það ekki í mér að fyrna málið og herma eftir stíl fyrri stórskálda, mér finnst miklu meira virði að fólk geti skapað sinn eiginn stíl og það sem meira er; komið tilfinningum sínum á blað.

Fyrra álit

[Notanda eytt] fyrir 22 árum, 6 mánuðum

Og má ég spyrja þig einn lítin hlut

Af hverju helduru þig vita betur en aðrir Hugarar um ljóðalistina ég meina ég les öll ljóðin hér og svo les ég margar ljóðabækur og ég yfir höfuð dýrka ljóð og ég get ekki betur en sagt að flest þau ljóð sem berast á Hugan eru Gullmolar þó það vanti höfuð stafi rím eða stuðla þá kemur þetta flest allt beint frá hjartanu hér og þú ættir barasta að skammast þín ;(

Fyrra álit

tmar fyrir 22 árum, 6 mánuðum

'Eg er ekki að reyna að vera betri en aðrir, held á engan hátt að ég viti betur en aðrir. Aftur á móti er þetta spurning sem ég er að velta fyrir mér. Af hverju, fyrst að þú lest svona mikið af ljóðum, stingur þetta þig ekki í augun? Er það af því að ljóðin eru öll gullmolar? Er það af því að þú þorir ekki að gagnrýna í ótta við að vera gagnrýndur? Af hverju er allt í lagi að brjóta allar hefðir og venjur, sem ljóðamaður eins og þú hlýtur að þekkja, ef ljóðið kemur frá hjartanu eins og þú nefndir? Af hverju, af hverju, af hverju? Þú hlýtur að vita það, þú lest svo mikið að ljóðum hér á huga.is. Hvers vegna spyr ég?
Skammast ég mín fyrir það…síður en svo. Ef að ljóðin hér á huga.is eru yfir gagnrýni hafin, hvers vegna þá að setja ljóð inn á vefinn? Setur þú ekki ljóðin þín hingað til að heyra hvað fólki finnst um þau? Eða setur þú þau hingað til að heyra endalaust hrós? Viltu þú ekki verða betra skáld? Er ekki leikurinn til þess gerður? Eða fæddist þú fullmótaður?

Fyrra álit

[Notanda eytt] fyrir 22 árum, 6 mánuðum

það skiptir nákvæmlega engu máli hvort eitthvað kemur “frá hjartanu” eða ekki, það getur samt sem áður verið argasti leir og sorp, sem er því miður raunin með flest það sem ég hef lesið hér.

jú jú, það er enginn að segja að öll ljóð þurfi að vera ort undir ferskeyttum hætti, eða einhverjum öðrum, en hvort sem um er að ræða klassískt rím eða prósa er þó lágmarkskrafa að hafa einhverja hæfileika, sem eru af mjög skornum skammti hér. að ég tali nú ekki um málfræðikunnáttu, en það heyrir til sjaldséðra undantekninga ef hingað inn kemur eitthvað ort á betri íslensku en maður býst við af sjöttabekkingi í grunnskóla.

Fyrra álit

Ljóð

Ljóð

Ofurhugar

Stjórnendur

Hverjir eru inni

Greinar

Um ljóð

Dýr

Dægurmál

Fræði

Leikir

Lífið

Lífsstíll

Margmiðlun

Menning

Skjár

Sport

Tónlist

Tækni

Vélar

Hugi