Málið er að ég hef lesið um þessar kenningar hans, ég vildi bara fá að vita hvort einhver hérna gæti varið þær, hugsanlega var textinn sem ég las ekki vel gerður eða sanngjarn, þó hann hafi nú hljómað þannig.

Ég veit ekki hversu hetjuleg tilraunin var, hún var þó mjög lúmsk. Annars hafði samfélagssátmálinn ásamt siðfræði Kants komið fram mörgum áratugum áður, svo fleirri tilrauna var varla þörf.

Já, það verður samt að segjast að hann hafi gert tragískustu rökvillu heimspekisögunnar í Grundgesetze der Arithmetik. Samt algjör snillingur, segir kannski margt að Russell, sem fann villuna, bar samt gýfurlega virðingu fyrir honum. Minnir að viðurkennda skilgreiningin á tölu sé í dag kölluð Frege-Russell skilgreiningin.
Hvernig ætli samt tilfinningin hafi verið, búinn að vinna í yfir 10 ár að einhverri tveggja binda risa-rökfræði biblíu og vera síðan bent á að það var villa á fyrstu blaðsíðunum svo allt hrynur til grunna?



Bætt við 26. nóvember 2007 - 22:21
Það sem ég átti við með Kant og samfélagssáttmálann, var að það hefði legið betur við að endurbæta þær kenningar í stað þess að poppa upp með einhverja glænýja.

Tja. Ég veit ekki hvað er svona merkilegt við hann.

Eins og Gthth segir, þá var Hume búin að setja fram vísi að leiklokasiðfræði löngu fyrr, og ég held að Jeremy Bentham hafi verið að gera mjög svipaða hluti með hamingjulögmálið og það á undan Mill.
Hann skrifaði um kvenfrelsi, en það var ekki heldur í fyrsta skiptið.
Hann skrifaði Frelsið. En eins og hann bendir sjálfur á í upphafi þess rits þá er hugmyndin um einstaklingsfrelsið eitthvað sem var orðin frekar viðtekin sannindi á miðri nítjándu öld, þótt það hafi ekki verið samræmi þar í orði og verki.

En er einhvern tíman eitthvað nýtt undir sólinni?

Það sem er svo merkilegt við manngreyið er hvernig hann nálgast viðfangsefni sín.
Ég ætla að leyfa mér t.d. að fullyrða að nytjastefnan eins og Mill setur hana fram er leynt og ljóst ábyggilega lang algengasti siðferðismælikvarði nútímamannsins.

Eins með Frelsið. Maður þarf ekki að hlusta lengi á orðræðuna hjá frjálshyggjumönnum samtímans til að finna hvaðan hún er ættuð. En ekki nóg með það, með skarpskyggni sinni og ritsnilld gat hann sett þetta viðfangsefni þannig fram að fólk gerði sér grein fyrir að hugmyndin um frelsið er ekki bara eitthvað fræðilegt og óhlutbundið heldur sjóngler sem má nota til að skoða hvaða mannlegu samskipti sér og það sem meira er: Eitthvað sem við getum iðkað sjálf í okkar samskiptum.

Ég hef nú ekki beinlínis mikla trú á mikilvægi einstrakra manna þegar kemur að miklum hugarfarsbreytingum hjá mannkyninu, en það verður ekki litið fram hjá því að Mill er meðal fyrstu vísa að því sem koma skal í réttindahugsun almennings. Hvar einstaklingurinn staðsetur sig í þjóðfélaginu. Það mætti t.d. færa rök fyrir því að ekkert annað hafi haft jafn mikil áhrif á þróun lýðræðis á 20. öld en einmitt þetta.

Þannig að já. Mill var stórmerkilegur maður, sannkallaður fyrirboði þess sem verða skal. Hann var raunhyggjumaður, og ein sá fyrsti að því ég held til þess að móta siðfræði sem fyrst og fremst lítur til raunveruleikans: Fyrst athugað hvernig siðferði fólks er í raun og veru og svo smíðuð kenning um það. Afleiðsla. Svona eins og vísindamenn. Ég held að það ætti nú að höfða til þín Popcorn :)

Hvaða heimspekingur í nútímanum er nógu djúpvitur til þess að vera að setja niður á blað hógværar hugsanir í dag sem lýsa hugmyndum sem eiga enn 100 ára í það að vera viðteknar? Væri ekki slíkur maður feykimerkilegur?

Hann má líka eiga það að það sem hann skrifaði var býsna skiljanlegt, ólíkt t.d. textanum hans Kants:P

Þarft ekki að lesa bækur til að vera kúl. Bara eiga þær.

Ríkið er ekki jafn augljóslega gallað og nytjahyggjan. Kenningin er að minnsta kosti skilgreind almennilega! Ef hægt væri að líkja kenningunum saman þyrfti Ríkið að ganga útá að “góðir menn” væru í efstu stjórnunarstöðum. Hins vegar gengur Plato þessu nauðsynlega skrefi lengra og skilgreinir “góða menn” sem menntafólk, heimspekinga.

Ég las ekki kenninguna sjálfa beint, heldur lét yfirlitsbók um siðfræði mata mig :p Kannski ætti slíkt ekki að koma fyrir aftur.

Ég sé að grunnhugmyndin virðist falleg og vel meind, hámörkum hamingju húrra jeij. En kenningin vegur svo rosalega hart að lífi hvers einstaklings, hún ákveður ekki bara að líf allra í samfélagi snúist hamingju, heldur í þokkabót einhverja ákveðna tegund af hamingju (sem er reyndar óskilgreind með öllu í kenningunni svo best sem ég veit, en ef hamingjan ætti að vera persónubundinn væri kenningin ómöguleg í framkvæmd svo ég geri ráð fyrir að hamingja sem eigi að hámarka sé ein ákveðin gerð) og það sem meira er; ekki endilega þína eigin hamingju. Þetta er svo rosaleg maurabús-kenning að um mig fer hrollur. Þú hlýtur að skilja afhverju ég var ekkert voðalega spenntur fyrir hugmyndum hans um frelsið? Aðrar siðfræðikenningar snúast einfaldlega um að láta samfélagið ganga smurt fyrir sig þar sem hver vinnur á sínum forsendum innan ákveðina marka. Sjálfur er ég algjörlega heillaður af samfélagssáttmálanum með endurnýjuðum forsendum leikjafræðinnar. Mér finnst Kant góður svo langt sem samfélagssáttmálinn nær, nasistinn væri að brjóta sáttmálan og því engar siðferðireglur eiga við hann. Svo má taka þann pól í hæðina að mér þætti það góð almenn regla að það mætti ljúga til að koma í veg fyrir morð. Þótt reglur eigi að vera almennar þýðir það ekki endilega að þær eigi að vera einfaldar, regla um undantekningar er líka regla. Annars er mjög klaufalegt af Kant að halda þessu með fróunina fram, mætti ekki nota þessi rök gegn allri vellíðan? Sérstaklega ef maður tekur mið af nútímasálfræði þar sem öll vellíðan á sér uppsprettu í líkamanum.

Takk fyrir linkana, mjög vel þegið.

Ég verð að andmæla því að farsældarhugtak Aristótelesar sé óskilgreint. Samkvæmt skilgreiningunni er hún fólgin í því að framkvæma eiginverk sitt og svo er miklu púðri varið í að ræða í löngu máli í hverju það er fólgið og hvað annað þarf að koma til. Ef ég ætti að koma nokkurhundruð blaðsíðna umræðu fyrir í einni setningu (og þú skilur hvers konar ofureinföldun það er) myndi ég segja að þetta þýddi beitingu skynseminnar hjá mannfólki og dygðugt líferni. Aristóteles bendir þó á það sérstaklega að það sé ekki hægt að búast við stærðfræðilegri nákvæmni í siðfræði; þessum málum verður ekki lýst með formúlum. En greining hans er hrein og tær snilld og Siðfræði Níkómakkosar er sennilega ein besta bók um siðfræði og heimspeki yfirleitt sem hefur nokkurn tímann verið skrifuð. Hvet þig til að lesa hana :)

Hún hefur haft mikil áhrif á lagasetningu og þannig á nútímahugsun. Það er kannski ekki eina leið hennar til áhrifa, en hefur óneitanlega haft gýfurleg áhrif.
Hvernig gengur samfélagssáttmálinn útá eitthvað óskilgreinanlegt?