Af hverju? Spurningar og réttlætingu laga og réttlætingu frelsisskerðinga af öllu mögulegu tagi tilheyra m.a. réttarheimspeki (þ.e. philosophy of law) og spurningar um réttlætingar refsinga tilheyra jafnt réttarheimspeki og siðfræði.

Greinin er í sjálfu sér stutt og tekur ekki mikið á málinu. En það er vel hægt að ræða um þetta efni út frá heimspekilegum forsendum. Það veltur bara á þeim sem svara í hvaða átt umræðan beinist.

Þetta er mín réttlæting fyrir því að samþykkja greinina hérna :)

Þannig að í raun hljóta yfirvöld að vera að segja að vændiskonur séu á einhvern hátt ekki sjálfráðar gerða sinna. ( Þau virðast nefnilega ekki leggja blessun sína yfir verknaðinn, ég meina - sama nefnd vill banna einkadans!!!) Þeim á ekki að refsa af svipaðri ástæðu og þeirri að rangt er að refsa þroskaheftum? En eru vændiskonur þroskaheftar? Eða konur yfirleitt?

Sæll gthth
Ég ætla að leyfa mér að svara góðri grein þinni.
Persónulega mynda ég alltaf mínar skoðanir út frá því sem þú skrifaði í inngangnum, þ.e.a.s að maður er frjáls sinna aðgerða svo lengi sem það skaðar ekki aðra. Þannig reyni ég alltaf að nálgast þetta mál.

Það er rétt að það er eðlilegt að samfélag manna leggst á eitt að verja sig fyrir því sem er skaðlegt, kallast survival instinct. En ég velti alltaf fyrir mér spurningunni: Hvað er skaðlegt?. Sú niðurstaða sem ég hef fengið út með því að beita þeirri hugsjón sem þú nefndir í formála, er að ég get ekki séð að vændi sé eitthvað sérstaklega skaðlegt. Hverjir eru tveir frumþættir vændis. Að mínu mati er það kynlíf og peningar. Kynlíf er ekki skaðlegt, það er hollt ef eitthvað er. Hvað þá með peninga? Peningar eru í versta falli varasamir, ef fólk passar sig ekki á þeim og lærir ekki að fara rétt með þá. En ég get ekki séð hvernig sá skaðlegi þáttur peninga kemur fram þegar við svo blöndum saman peningum og kynlífi. Þannig að ef persóna telur sig ekki verða fyrir persónulegum andlegum né líkamlegum skaða við það að stunda kynlíf með ókunnugum rekkjunaut (sem gerist hjá hundruðum manna á Íslandi um hverja helgi) og þiggja síðan pening fyrir, get ég ekki séð að sú persóna hafi orðið fyrir neinum skaða. Aftur á móti skal ég fúslega viðurkenna það, þar sem það liggur í augum uppi, að vændi í þjóðfélagi eins og t.d á Íslandi getur svo sannarlega haft skaðleg áhrif á þann sem stundar vændið, og þar af leiðandi á allt samfélagið. En nú er ég komin í hring. Ég sagði að mér þætti vændi ekki skaðlegt, en samt viðurkenni ég að það sé skaðlegt. Hvað veldur? Mín augljósasta skýring er sú að það er ekki vændið sem veldur skaða, heldur bannið við vændinu. Áður en ég held áfram vil ég skilgreina hugtak sem ég nota oft, en ég hef kosið að kalla það “lagalega réttlætiskennd”. Mér finnst best að nota dæmi til þess að skýra þetta hugtak (nú er ég ekki heimspekingur heldur eðlisfræðingur svo að það getur vel verið að þetta hugtak sé til), og þá er best að lýsa mismun á tveim dæmum. Fyrra dæmið er morð. Allir í samfélaginu eru sammála um það að það eigi að vera bannað að drepa aðra þegna samfélagsins. Þar notum við lagasetningar til þess að gera fólki grein fyrir því að slík hegðun er ekki leyfð, því að hún skaðar svo sannarlega aðra. Hitt dæmið mætti nefna kannabis. Það er hugsanlegt að ég geti skaðað sjálfan mig á því að reykja nokkrar jónur, en ég skaða engan annan á meðan, það er alveg vitað að fólk sem reykir jónur verður ekki ofbeldishneigt. Þar af leiðandi eru fjölmargir í samfélaginu sem eru sammála um það að það eigi að leyfa því fólki sem vill að reykja jónur. Munurinn á lagalegu réttlætiskenndinni ætti því að vera augljós, annarsvegar eru allir sammála um það að banna eigi morð en hinsvegar eru mjög skiptar skoðanir á hinu. Dæmi mjög áþekkt dæminu um kannabis er einmitt vændi. Það eru það margir í þjóðfélaginu sem ekki finnst að það ætti að banna vændi að aldrei verður hægt að skrúfa algerlega fyrir það með lagasetningum, frekar en eiturlyf og til skamms tíma, hnefaleikar. Ef lagaleg réttlætiskennd nægilega margra þegna þjóðfélagsins segir þeim að bannið sé á mjög gráu svæði, þá munu lögin verða brotin og undirheimur myndast þar sem lögin eru önnur. Það á ekki að móta mennina að lögunum, heldur á að móta lögin að mönnunum. Vændi er því skaðlegt bara vegna þess að þeir sem stunda það eru hornreka í þjóðfélaginu samkvæmt lagabókstafnum og neyðast því til að lifa í undirheimum þar sem lögin eru allt önnur. Þannig að mínu mati fellst tvískinnungur stjórnvalda í því að þykjast vera að bjarga einhverjum með því að banna vændi en vera í raun að valda öllum vandamálunum með því að beita banniunu, því vændi verður alltaf til staðar, sama hve refsingin verður, það verða allir að fá að ríða. Til dæmis eru fullt af útlitslega eða félagslega heftum mönnum í þjóðfélaginu sem fá ekkert kynlíf öðruvísi en að kaupa það. Þá er betra að leyfa þeim það og leyfa einhverjum konum sem vilja að græða svolítið á því, heldur en að láta kynferðislega spennu magnast upp í þessum aumingja mönnum sem svo brýst út á einhvern hræðilegan hátt með nauðgun eða morði eða ofbeldi, sem er þá þegar upp er staðið, verk bannsins sett af stjórnvöldum.

Mín niðurstaða er sú að bannið veldur margfalt meiri vandamálum en kynlífið+peningarnir=vændið.

kv
skl

gthth:

Það er reyndar einn kostur við það að gera sölu á kynlífi refsilausa, en að banna kaup á því: Þá verður erfiðara að neyða fólk út í þetta (býst ég við), því þá verður auðveldara að fara til löggunnar og kæra. Ef að vændi væri nú refsivert, og ég væri neyddur til að stunda það, þá væri mér refsað fyrir það að fara til löggunnar. Ef að það væri hins vegar allt í fína að selja það, en ólöglegt að kaupa það, þá get ég farið (að því gefnu að ég kæmist út) til löggunnar án þess að þurfa að óttast refsingu. Mér skilst reyndar að þessi leið hafi gefið sig vel í Svíþjóð.

Svo er það annað. Þau sem stunda vændi eru (stundum, kannske alltaf - en ég er nú ekki alveg viss um það) fórnarlömbin. Sá sem skaðar þau er þá kúnninn (eða sá sem neyddi það útí þetta). Það ætti varla að refsa fólki fyrir að skaða sjálft sig, en það ætti að refsa fólki fyrir að skaða aðra. Þess vegna ættum við ekki heldur að refsa dópistum fyrir að dópa sig - en við ættum að refsa þeim sem selja þeim dópið, þar sem dópsalarnir eru að valda dópistunum (og fórnarlömbum rána og innbrota) skaða. Og við ættum auðvitað líka að refsa dópistum fyrir innbrot, þjófnað og allt hitt - en ættum ekki að refsa þeim fyrir að dópa sig. Einnig ætti bann við kaupum á kynlífi að hafa einhver áhrif í þá átt að fólk hætti að kaupa það (vonandi - í það minnsta að það dragi úr því), og ef það eru engir kúnnar, þá hljóta viðskiptin að dragast saman.

Auk þess held ég nú að við ættum að leyfa fólki að skaða sig, á meðan að það er það sem það vill gera. Ef mig langar nú að fara niður á Spotlight næstu helgi, eða þá Kaffi Reykjavík, og selja blíðu mína - og alveg meðvitaður um það að það geti skilið eftir sig alls konar andleg sár og ör - ætti ég þá ekki að fá að gera það, a.m.k. frá hendi laganna? Ég veit ekki til þess að nein lög nái yfir sjálfsvönun eða sjálfsaflimun - en hvort tveggja getur vel valdið manni nokkrum skaða. Hitt er svo allt annað mál, að fólk getur haft einhvers konar skyldu - ekki lagalega, miklu frekar siðferðislega - til að hjálpa öðrum, og þá til dæmis með því að koma í veg fyrir að aðrir fremji sjálfsmorð, stingi úr sér augun, flái sig eða þá fari að stunda vændi.

Vændi virðist líka oftar en ekki eiga rætur að rekja til annarra félagslegra vandamála, eins og eiturlyfjaneyslu, misnotkunnar og svo framvegis. Þannig að mér sýnist það vera nokkuð mikilvægara að berjast gegn dópinu heldur en gegn vændinu, nema þá kannske að berjast með kjafti og klóm gegn því að fólk sé neytt til þess af þriðja aðila.

Takk fyrir að koma með þessa hlið, skaðsemi fíkniefna og skaðsemi vændis.
Ég er sammála þér með það.
Kveðja,
Blomster.

Eitt hlutverk ríkisvaldsins er að tryggja sanngjarnar leikreglur, hvort sem þær eiga sér dýpri siðferðislegar rætur eða ekki. Og það er varla sanngjarnt að menn nýti sér slæmar aðstæður annarra (t.d. vændiskvenna) til að ná eigin markmiðum. Það skiptir ekki máli í því tilliti hvort staða vændiskonunnar er kaupandanum að kenna eða ekki. Það eru líka til lög um að rifta megi samningum sem eru sérstaklega óhagstæðir t.d. ef þú gerir samning við mann um að selja honum bílinn þinn á fimmföldu gangverði, þá getur hann rift samningnum á þeim forsendum. Þessi lög um riftun samninga er réttlætt með því að verið sé að tryggja sanngjarnar leikreglur. Ég sé því ekkert að því að banna mönnum að kaupa vændiskonur. Mér finnst bara að það ætti líka að banna þeim að selja sig.

Það að bera saman barnaníðslu og vændi er ekki svo mikill útúrsnúningur því að fyrsta kynlífsreynsla vændiskvenna, ef kalla má það kynlífsreynslu, er einmitt barnaníðsla. Flestar vændiskonur voru misnotaðar kynferðislega í æsku og þar sem þetta gat ekki verið þeim mjög heilagt eftir það og samfélagið hvetur til athafna vændiskvenna, vill að konur séu getnaðarlegar sem oftast og sem mest og jafnvel sem yngstar þá er þetta oft samfélagsleg pressa sem leiðir þær út í þetta og þarf þá mikinn viljastryrk og traust gagnvart einhverjum, sem því miður flestar þessara kvenna hafa ekki af fenginni reynslu, til þess að þær lendi ekki í þessari hringavitleysu niðrunar og peninga.
Það að konurnar nota bene bjóði fram þessa þjónustu er ekki svo augljóst. Hugsum aðeins um fortíð þeirra og aðstæður og hvort við viljum virkilega taka þátt eða leyfa þetta niðurbrot þeirra líkamlega og andlega.
Bara pæling,
kveðja,
Blomster.

Thossinn:

Ég er bara ekki alveg sammála þér að þessi áhrif þurfi að vera slæm. Mér þykir þú gefa þér þessar niðurstöður fyrirfram. Það er nú allt og sumt.

NB. Fjölskyldan þarf ekki að vita neitt um framhjáhald heimilisföðursins. Þó vissulega geti hún einnig komist að því. En jafnvel þá er ekki víst að hún sundrist.

En við virðumst vera sammála um að vændi ÞARF ekki að hafa slæm áhrif á samfélagið.

Þegar ég skrifaði “Þetta voru raunar einu slæmu áhrifin” þá ætlaði ég að bæta við “sem ég kem auga á.”